فاطمه فکری

بیش از نیمی‌از مردم دنیا آلوده به این باکتری هستند. باکتری مذکور عامل اصلی بیماریی‌هایی مثل، زخم معده و ناراحتی‌های معده و ابتدای روده محسوب می‌شود. آمار مبتلایان به این میکروب در کشورهای جهان سوم و ایران درصد بسیار بالاتری دارد.

این باکتری غیرقابل کشت (در محیط آزمایشگاهی) است وبه مخاط معده متصل شده و از آنجا شروع به تکثیر و رشد و نمو می‌کند. هلیکوباکترپیلوری علت اکثر موارد زخم‌های معده است و باعث بروز بعضی از سرطان‌های گوارشی شده و مهم‌ترین علت ایجاد سرطان معده محسوب می‌شود، اما این میکروب در همه افراد ایجاد سرطان نمی‌کند. حدود 15 درصد از بیمارانی که عفونت طولانی مدت دارند، ممکن است یک یا چندین عارضه در آنها ایجاد شود. براساس آمار اعلام شده؛ حدود 25 تا 50 درصد افراد کشورهای توسعه یافته و 70 تا 90 درصد افراد در کشورهای در حال توسعه آلوده به این باکتری هستند. در مناطق در حال توسعه ممکن است تا 80 درصد جمعیت تا سن 20 سالگی به این عفونت آلوده شوند. هر چه سن بالاتر برود احتمال گرفتار شدن فرد هم بیشتر می‌شود. دکتر ایرج خسرونیا، متخصص بیماری‌های داخلی و فوق تخصص گوارش درباره بیماری هلیکوباکترپیلوری می‌گوید: آلودگی به این باکتری اصولاً در کشورهایی که به صورت جمعیتی و تراکمی‌ در یک جا کنار هم زندگی می‌کنند بیشتر دیده می‌شود به خصوص در ممالکی که رعایت اصول بهداشتی نمی‌شود و از نظر اقتصادی هم مشکل دارند به عنوان مثال می‌توان گفت که این بیماری در برخی کشورها مثل کشورهای آفریقایی در حدود 99 درصد جمعیت وجود دارد که میزان شیوع این بیماری در ایران حدود 75 تا 90 درصد جمعیت است که درصد ابتلای افراد بستگی به مکان و موقعیت شهری دارد.

  سربازخانه‌ها و مهدکودک‌ها محل شایع هلیکوباکترپیلوری
دکتر خسرونیا می‌افزاید: عدم رعایت بهداشت در جاهایی که به صورت گروهی زندگی می‌کنند مثل‌ کانون سالمندان، کودکستان‌ها و سربازخانه‌ها امکان واگیری این بیماری بیشتر است. هلیکوباکترپیلوری از طریق دست، آب و غذای آلوده به شخص دیگر منتقل می‌شود. این باکتری بیشتر در معده جایگزین می‌شود که در آنجا می‌تواند ایجاد ورم معده، زخم معده و زخم اثنی عشر کند که درصورت درمان به موقع و زودهنگام، اینگونه زخم‌ها می‌تواند به مرور زمان باعث ایجاد سرطان معده شود به همین دلیل است که میزان شیوع سرطان معده در ایران دو برابر میانگین جهانی است و این نوع سرطان در ایران چهارمین علت مرگ و میر محسوب می‌شود.

 ترش کردن، تهوع و درد معده علائم هلیکوباکترپیلوری هستند
این فوق تخصص گوارش ادامه می‌دهد: هلیکوباکترپیلوری میکروبی است به صورت خمیده و بسیار ریز که چند شاخک دارد در محیط قلیایی زندگی می‌کند و در محیط معده که می‌خواهد رشد پیدا کند، دور خودش یکسری مواد قلیایی ترشح می‌کند و به همین دلیل است که این باکتری در معده هضم نشده و از بین نمی‌رود. این باکتری به راحتی در معده تکثیر یافته که در این صورت علائمی ‌همچون؛ ترش کردن، درد معده، حالت تهوع و استفراغ به وجود می‌آورد. اگر این بیماری ‌ مدت زمان زیادی طول بکشد و عوارض ایجاد کرده باشد می‌تواند باعث لاغری فرد هم بشود.
  شیوع هلیکوباکترپیلوری در میانسالان
وی می‌افزاید: هلیکوباکترپیلوری بیشتر در افراد میانسال شایع است، اما حتی ممکن است این مشکل در کودکان یکساله و دو ساله هم دیده شود. این بیماری ارثی نیست اما واگیردار است که از طریق دست و مواد غذایی آلوده منتقل می‌شود. مثلاً اگر مادری در یک خانواده آلوده باشد ممکن است همه اعضای خانواده را آلوده کند. وضعیت کشور افریقا، عراق و افغانستان از لحاظ شیوع این بیماری مثل کشورماست اما در کشورهای پیشرفته این شیوع بسیار کمتر است.

 دارودرمانی؛‌تنــها راه درمان هلیکوباکترپیلوری
دکتر خسرونیا می‌گوید: درمان این بیماری بسیار راحت است و بیمار در عرض یک هفته تا دو هفته با خوردن سه الی چهار دارو ممکن است برای همیشه این میکروب در بدنش ریشه کن شود. بیماری هلیکوباکترپیلوری از طریق خون، تست‌تنفسی و نمونه برداری (بیوبسی) قابل تشخیص است. این بیماری خطرناک نیست و ‌ تا زمانی که علائم بیماری در فرد ایجاد نشود، درمان انجام نمی‌شود و زمانی که بیماری از خود علائم نشان داده و عوارضش در فرد ایجاد می‌شود ما دارو درمانی را شروع می‌کنیم. درمان این بیماری نیازی به جراحی ندارد و به راحتی با خوردن دارو نهایتاً به مدت دو هفته بهبود می‌یابد. امکان ابتلای فردی که یک بار درمان شده اما به علت عدم رعایت نکات بهداشتی ‌ باردیگر به این بیماری میکروبی مبتلا شود، وجود دارد.